در سالیان اخیر به دلایل چاقی و بیماری های وابسته، نوشابه های بدون الکل کم انرژی که با استفاده از شیرین کننده های پرقدرت تهیه می شوند، بسیار مورد توجه بوده اند. در این پژوهش جهت تهیه ی شربت های رژیمی، کل شکر مورد استفاده در فرمولاسیون شربت شاهد حذف گردید و به جای آن به عنوان ماده حجم دهنده از پکتین و به عنوان شیرین کننده از آسپارتام و آسه سولفام پتاسیم استفاده شد. برای بررسی فرمولاسیون های منتخب، این شربت ها در دو دما (دمای محیط و دمای 40 درجه سانتی گراد) به مدت چهار ماه قرار گرفتند. میزان تجزیه آسپارتام با استفاده از HPLC اندازه گیری و سینیتیک تجزیه آن تعیین گردید. نتایج نشان داد که زمان و دما بر میزان آسپارتام اثر معنی دار داشت (P<0.001) ولی فرمول (نوع شربت) اثر معنی دار نداشت. برای محاسبه ثابت سرعت تجزیه آسپارتام از معادله واکنش درجه اول استفاده شد. ثابت های سرعت محاسبه شده برای شربت های رژیمی نگهداری شده در دمای محیط حدود 0.1 و در دمای 40 درجه سانتی گراد حدود 0.3 بود. هم چنین میزان نیمه عمر تجزیه آسپارتام در دمای محیط حدود 5 ماه و در دمای 40 درجه سانتی گراد حدود 2 ماه بود. بنابراین میزان آسپارتام باقی مانده در محصول تابعی است از دما، زمان و شرایط محیطی که آسپارتام در آن قرار گرفته است. در دماهای بالا میزان مقبولیت محصول به واسطه تجزیه آسپارتام، کاهش می یابد لذا آسپارتام برای استفاده در شربت آلبالو در دماهای بالا پیشنهاد نمی شود ولی می توان از آن در دماهای حدود دمای محیط در فرمولاسیون شربت رژیمی آلبالو استفاده کرد.

بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی سیب زمینی (Solanum tuberosum L.)، به منظور نگهداری و فناوری آن بسیار بااهمیت می باشد، که از مهم ترین آنها می توان به مقدار قندهای شیرین و اسیدهای آلی سیب زمینی، در ابتدا و طی مدت انبارداری اشاره نمود. البته باید توجه داشت که در این میان، میزان قندهای احیاکننده (گلوکز و فروکتوز) سیب زمینی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه سه رقم سیب زمینی مورن، مارفونا و آگریا تهیه، و به صورت خشک تمیز شد. میزان ماده خشک و چگالی آنها تعیین گردید. سپس غده ها در دمای چهار درجه سانتی گراد با رطوبت نسبی 85 درصد، به مدت 15 هفته انبار، و سپس به مدت چهار هفته در درجه حرارت اتاق (25±1oC) نگهداری شد. طی زمان نگهداری، میزان قندهای ساکارز، گلوکز و فروکتوز نمونه های سیب زمینی به صورت هفتگی، هم چنین میزان اسیدهای آلی سیتریک، دی مالیک و دی پیروگلوتامیک به صورت ماهیانه، با استفاده از کروماتوگرافی با کارایی زیاد تعیین گردید. نتایج به دست آمده از طرح کاملا تصادفی با نمونه برداری، و مقایسه میانگین ها به تست دانکن آنالیزشد.میزان کل قندهای احیاکننده و اسیدهای آلی غده های سیب زمینی، طی 15 هفته انبارداری در چهار درجه سانتی گراد افزایش معنی دار، و بعد از نگهداری در درجه حرارت اتاق کاهش معنی داری نشان داد. میزان قندهای احیاکننده رقم آگریا در ابتدای انبارداری، بعد از دوران انبارداری، و پس از نگهداری در درجه حرارت اتاق کمتر از ارقام مورن و مارفونا بود. با توجه به این که رقم آگریا دارای بیشترین میزان ماده خشک و کمترین مقدار ماده قندی احیا کننده می باشد، این رقم می تواند در صنعت چیپس با پودر سیب زمینی مورد توجه قرار گیرد.

میزان اسید اوریک موجود در کود جوجه های گوشتی نر آرین تغذیه شده با خوراک های آزمایشی حاوی مقادیر مختلف متیونین، با دو روش اسپکتروفتومتری فرابنفش و کروماتوگرافی مایع با کارایی زیاد (HPLC) اندازه گیری، و سپس داده های حاصل از دو روش مقایسه گردید. در روش HPLC از یک ستون فاز معکوس C-18 استفاده شد (250*4.6 mm. i.d.)، و سرعت جریان فاز متحرک یک میلی متر در دقیقه تنظیم گردید. در روش اسپکتروفتومتری فرابنفش، جذب نوری در 285 نانومتر اندازه گیری شد. از داده های حاصل از روش اسپکتروفتومتری برای تصحیح ضرایب قابلیت هضم پروتئین در جوجه های گوشتی استفاده گردید. ضریب هم بستگی (r) بین دو روش برای اندازه گیری میزان اسید اوریک در کود جوجه های گوشتی، 976/0 بود. مقادیر قابلیت هضم پروتئین پس از تصحیح بر اساس میزان نیتروژن اسید اوریک، به طور معنی داری (P<0.01) بیشتر از مقادیر تصحیح نشده بود. ضرایب قابلیت هضم پروتئین پس از تصحیح بر اساس میزان نیتروژن اسید اوریک، قابل مقایسه با ضرایب به دست آمده از روش اندازه گیری اسیدهای آمینه بود.

دبی جریان در سرریزها به طور مستقیم با طول تاج سرریز متناسب است، در صورتی که عرض کانال یا مخزنی که سرریز بر روی آن اجرا می شود محدود باشد، یکی از راهکارهای افزایش ظرفیت، افزایش طول تاج سرریز با زیگزاگ کردن سرریز در پلان می باشد. در این تحقیق تعداد 196 آزمایش بر روی 9 مدل فیزیکی با تغییر پارامترهای هندسی از جمله زاویه دیواره سرریز (α)، ارتفاع سرریز (P)، شکل دماغه ها، فرم تاج سرریز و شیب دهانه های ورودی جهت بررسی عملکرد هیدرولیکی سرریزهای کنگره ای انجام گردید. ضریب دبی سرریزهای کنگره ای با زاویه دیواره (o12=α) کمتر از زوایای دیگر (o20و o35=α) بدست آمده است. علت آن را می توان چنین بیان کرد که با افزایش زاویه دیواره سیکل ها، زاویه نزدیک شدن جریان با دیواره سیکل ها به حالت عمودی نزدیک تر شده و این سرریزها شبیه سرریزهای خطی عمل می کنند و در نتیجه ضریب دبی جریان بیشتر می شود. شیب دار کردن دهانه-های ورودی بدلیل کاهش افت جریان ورودی به سرریز و همچنین افزایش 10 درصدی ارتفاع سرریز و تغییر فرم تاج سرریز به فرم ربع دایره ای، ضریب دبی را افزایش داده ولی با نیم دایره ای کردن دماغه های بالادست تاثیر چندانی در ضریب دبی مشاهده نگردید. کارایی سیکل سرریزهای کنگره ای با افزایش زاویه دیواره ها کاهش می یابد بطوریکه در 2/0=H t/p کارایی سیکل سرریزهای کنگره ای با زوایای دیواره 35، 20 و 12 درجه به ترتیب برابر 1، 2 و 3 بدست آمده است.

سه رقم سیب زمینی (Solanum tugerosum L)، مارفونای بهاره، کوزیما و مارفونای پاییزه از استان اصفهان تهیه، و در شرایط مختلف انبارداری شامل انبار سرد 4 درجه سانتیگراد و تاریکی، انبار سرد 12 درجه سانتیگراد و نور فلورسنت، انبار با دمای اتاق و تاریکی و انبار با دمای اتاق و نور روز نگهداری شد. در همه شرایط نگهداری، رطوبت نسبی 85 تا 90 درصد بود. اندازه گیری گلیکوآلکالویید کل، آلفاسولانین، وزن مخصوص و درصد ماده خشک در طول 30 روز برای سیب زمینی رقم مارفونای بهاره، و 90 روز برای ارقام پاییزه انجام گرفت. در آغاز، وسط و پایان انبارداری، مقدار آلفاسولانین برحسب میلیگرم در 100 گرم ماده خشک در هر یک از ارقام سیب زمینی، به روش کروماتوگرافی مایع به کارآیی زیاد اندازه گیری شد. فرایند حرارتی تهیه چیپس و سیب زمینی پخته در سیب زمینی های ارقام پاییزه کوزیما و مارفونا در ماه دوم انبارداری، که بیشترین مقدار سولانین در آنها به وجود آمده بود، انجام شد. مقدار سولانین پیش و پس از فرایند اندازه گیری گردید. طرح آزمایش، فاکتوریل در چارچوب طرح کاملاً تصافی بود و مقایسه میانگینها با آزمایش دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که برای رقم مارفونای بهاره طیب مدت 30 روز انبار دارای بیشترین مقدار سولانین در پایان انبارداری در انبار سرد 12 درجه با نور فلورسنت بوده، و سه انبار دیگر از نظر مقدار ایجاد سولانین با یکدیگر تفاوتی ندارند. همچنین، برای ارقام پاییزه (کوزیما و مارفونا) بیشترین مقدار سولانین طی 90 روز نگهداری مربوط به انبار سرد 12 درجه و نور فلورسنت بوده، پس از آن انبار با دمای اتاق و نور روز بیشترین مقدار سولانین را طی مدت نگهداری ایجاد کرد، و انبار با سرما و تاریکی کمترین مقدار افزایش سولانین را طی 90 روز برای دو رقم مذکور داشت. در مورد انبار با دمای اتاق و اریکی، به علت جوانه زدن غده ها در نیمه دوم انبار دارای، مقدار سولانین در هر دو رقم کاهش یافت. برخلاف اینکه پوست گیری، پیش از سرخ کردن و پس از پخت باعث کاهش مقدار سولانین در سیب زمینی در هر دو رقم شد، فرایند سرخ کردن برای تهیه چیپس و پختن در آب جوش هیچ تأثیری در مقدار سولانین نمونه ها نداشت. بنابراین، بهترین روش انبارداری سیب زمینی از نظر کمترین افزایش در میزان آلفاسولانین، انبار سرد 4 درجه سانتیگراد و تاریکی است.

کلوزاپین، داروی بسیار پیچیده ای در زمینه سایکو فارماکولوژی است که ساز و کار و سوخت و ساز آن کاملا مشخص نشده است و اثـرهـای روان درمـانیش بـه تعدادی از برهمکنش های ترکیبی آن با گیرنده های دوپامینی و سروتونینی نسبت داده می شود. برای شنـاخت بیشتـر ساز و کار و سوخت و ساز این رادیودارو، سنتز نشاندار شد ه آن با رادیوایزوتوپ کربن-14 در یک محل پایدار بیولوژیکی در پژوهشکده علوم هسته ای انجام گرفت. در این کار پژوهشی خلوص شیمیایی و رادیوشیمیایی کلوزاپین [14C] سنتزی به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) و شمارنده درخششی مایع مورد بررسی قرار گرفته است. در دستگاه (HPLC)، با استفاده از ستون غیر قطبی C8 و گرادیانتی از فاز متحرک استونیتریل و محلو بافر آبی فسفات سدیوم با سرعت جریان 1 min/ml جداسازی کلوزاپین از ترکیبات حد واسط تشکیل شده در فرایند سنتز آن اجرا و بوسیله آشکارساز UV در طول موج 254 nm اندازه گیری شد. حد تشخیص و دقت تجزیه ای روش RP-HPLC به ترتیب 0.1 ng و 1-3.4 درصد و درجه خلوص شیمیایی رادیوداروی سنتزی 99%< تعیین گردید. برای اندازه گیری خلوص رادیوشیمیایی، دستگاه شمارنده درخششی مایع به کاربرده شد و شمارش آن با افزایش مستقیم نمونه به محلول (ACS (Amersham صورت گرفت. فعالیت ویژه کلوزاپین سنتزی mCi/mg 10و خلوص رادیوشیمیایی آن 99%<  تعیین شد.

سابقه و هدف: لیکوپن و بتا– کاروتن، کارتنوئیدهایی با خاصیت آنتی اکسیدانی قوی هستند که اساسا از طریق سبزی و میوه وارد بدن می شوند. اندازه گیری سطوح سرمی کاروتنوئیدها برای ارزیابی وضعیت آنتی اکسیدانی بدن و نیز برای تعیین روایی پرسشنامه های بررسی مصرف سبزی ها و میوه ها کاربرد دارد. مواد و روش ها: این مطالعه با هدف راه اندازی یک روش آزمایشگاهی معتبر، نسبتا سریع و کم هزینه بر مبنای کروماتوگرافی با کارایی بالا برای اندازه گیری سطوح سرمی لیکوپن و بتا– کاروتن انجام شد. در این مطالعه، پس از آزمودن شرایط گوناگون کروماتوگرافی، نخست پروتئین های سرم به کمک اتانول رسوب داده شدند و سپس لیکوپن و بتا– کاروتن با هگزان استخراج شدند. فاز آلی در دمای oC 40 تحت گاز ازت، تبخیر شد و ماده باقیمانده در آمیزه ای زا فاز متحرک (متانول: استونیتریل: تتراهیدروفوران، نسبت 50:45:5، حجمی حاوی 0.01 درصد هیدروکسی تولوئن بوتیله) و دی اتیل اتر (نسبت 2 به 1 حجمی) حل و 20mL از آن به ستون Novopack C18 تزریق شد. یافته ها: زمان بازداری لیکوپن و بتا– کاروتن در میزان جریان mL/min 1.5 و طول موج 472 nm به ترتیب 5.1 و 8.6 دقیقه و کل زمان کروماتوگرافی 11 دقیقه به دست آمد. میانگین و انحراف معیار درصد بازیافت لیکوپن و بتا– کاروتن در آزمایش های متعدد به ترتیب معادل %95.5±7.8 و %95.2±7 به دست آمد. تغییرات درون و میان سنجشی برای لیکوپن به ترتیب معادل 1.6 و 5.75 درصد و برای بتا– کاروتن به ترتیب 3 و 3.5 درصد بود. نتیجه گیری: آزمون های کنترل کیفی حاکی از حساسیت و دقت بالای این روش بودند. علاوه بر اینکه زمان و هزینه نسبتا اندک آزمایش، آن را برای مقاصد پژوهشی و به ویژه مطالعات جمعیتی مناسب می کند در عین حال، این روش نیز مانند هر روش آزمایشگاهی دیگری محدودیت هایی هم دارد. به طور مثال، معلوم نیست با این روش تا چند آنالیت را می توان همزمان اندازه گیری نمود. روشن کردن این مساله نیازمند مطالعات بیشتری است.

مقدمه: وانیلیل ماندیک اسید (VMA)، متابولیت اصلی اپی نفرین و نوراپی نفرین و اندازه گیری آن از نظر بالینی (به ویژه در ادرار) در تشخیص انواع تومور ترشح کننده کتکول آمین ها اهمیت زیاد دارد. روش انتخابی برای اندازه گیری VMA در ادرار، روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) همراه با آشکار ساز الکتروشیمیایی است که دقت و حساسیت زیاد برخوردار است. آشکارسازهای الکتروشیمیایی گرانقیمت هستند و استفاده از آن در بیشتر آزمایشگاههای پژوهشی و تشخیصی رایج نیست. هدف از این پژوهش، ابداع یک روش ساده و حساس برای اندازه گیری VMA در ادرار به وسیله HPLC و آشکار ساز فرابنفش است که هم اکنون اقتصادی ترین و رایج ترین نوع آشکار ساز مورد استفاده در روشهای HPLC است. روش کار: نمونه های ادرار 24 ساعته 27 فرد بالغ (15 زن و 12مرد) بررسی گردید. آماده سازی نمونه، شامل سانتریفیوژ نمونه های ادرار و رقیق کردن مایع رویی به میزان یک به پنج به وسیله فاز متحرک HPLC بود. HPLC به صورت فاز معکوس در 25 درجه سانتی گراد، فاز متحرک بافر فسفات (2 درصد اسید فسفریک که PH آن به وسیله محلول سود به 2.2 رسانده شود)، ستون از نوع (C18) ODS، سرعت جریان فاز متحرک 1 میلی لیتر در دقیقه و آشکار ساز فرابنفش با طول موج 236 نانومتر (بهترین طول موج شناخته شده در این پژوهش) انجام شد. یافته ها: منحنی کالیبراسیون HPLC برای رقت های 0.1 تا 20 میکرو گرم VMA در هر میلی لیتر، خطی بود (1=r) حد پایین آشکار سازی (Detection Limit) برابر 50 نانومولار، میانگین ضریب تغییرات در روزهای گوناگون (Day to Day Coefficient of Variation) و در طول روز (Within day C.V.)، به ترتیب برابر 6.2 و 4.7 درصد بود. مقدارVMA در ادرارهای 24 ساعته مربوط به 27 فرد مورد بررسی از 0.18 تا 6.7 میلی گرم محاسبه گردید. در یک فرد مشکوک به افزایش ترشح کتکول آمین ها، میزان 14.1 میلی گرم به دست آمد. نتیجه: در این پژوهش امکان استفاده از ردیاب فرابنفش در اندازه گیری VMA به وسیله HPLC به اثبات رسید و بهترین طول موج آن مشخص گردید. این روش در مقایسه با دیگر روش های موجود برای اندازه گیری VMA به وسیله HPLC بسیار ساده و کم هزینه تر است و حساسیت آن در اندازه گیری VMA در ادرار 24 ساعته افراد طبیعی و افرادی که به ترشح زیاد کتکول آمین ها دچار هستند، کافی است.